شرح عملیات اجرایی پروژه تولید ورمی کمپوست در مجموعه کشت و صنعت امید

1395-09-22 شرح عملیات اجرایی پروژه تولید ورمی کمپوست در مجموعه کشت و صنعت امید

در پست های قبل، به صورت کامل شما را با ورمی کمپوست و نحوه تولید آن آشنا کردیم.
روی لینک های ذیل کلیک کنید.

ورمی کمپوست (Vermi-Compost) چرایی و چگونگی        

 روش های تولید ورمی کمپوست

مطالب پیش رو، شما را با چگونگی عملیات اجرایی سایت ورمی کمپوست به روش پشته ای در مجموعه کشت و صنعت امید به تفصیل و مصور آشنا خواهد کرد.

با توجه به شرایط مکانی مجموعه کشت و صنعت امید و همچنین نظر کارشناسان، روش پشته ای جهت حصول به این مهم، گزینش شد و عملیات اجرایی آن آغاز گردید.

 

۱. در نظر گرفتن فضا برای تولید

اولین مطلب در تولید هر محصولی فضای تولید است، فضای انتخاب شده دارای شرایطی همچون: مسطح بودن، بدون سنگ و کلوخ و خرده شیشه، در دسترس بودن منابع آب و برق ,نزدیکی به مراکز مصرف ,دارا بودن شرایط گسترش و اختصاص فضای مناسب محل کار می باشد.

۲ . آماده سازس فضا

الف: کف

کف بستر یکی از مهم ترین عوامل موفقیت در تولید ورمی کمپوست است. سطح زمین مورد نظر می بایست مرطوب شده و کوبیده شود تا کاملا سف شود، علت این امر جلوگیری از ایجاد تداخل کرم های مورد استفاده با کرم های خاکی معمولی و زایل شدن آنها می باشد. می توان جهت اطمینان بیشتر، از کف پوش هایی که معرفی شده اند استفاده کرد. از جمله این کفپوش ها می توان به سیمان ,آسفالت , چوب , پلاستیک, مش و … اشاره کرد، که به تناسب محیط کار , آب و هوا و … سیمان انتخاب گردید و تمامی سطح مورد نظر، سیمان کاری شد.

شیب دهی کف یکی از مهم ترین عواملی است که تولید کنندگان را در کف سازی ترغیب می کند. در طول سیمان کاری، سعی شد شیب تقریبی 10 درجه رعایت شود. این شیب می تواند آب خروجی از بسترها را از محیط تولید خارج کند.

ب: سقف و دیواره

ایجاد سایبان و حصار برای محافظت کرم ها در برابر بارندگی ، نور آفتاب و موجوداتی که محصول را در معرض خطر قرار می دهد.

بنا بر بررسی های کارشناسان پروژه، به دلیل مشکلاتی که سقف های اجرا شده ایجاد می نمود، نظیر عدم استقامت مقابل باد و …، تصمیم گرفته شد که با کشیدن توری ها روی پشته ها، نتیجه ای مشابه دریافت شود.

تصاویر را در ذیل خواهید دید:

۳. ایجاد پشته ای از مواد آلی

مخلوطی از کودهای اسبی، گاوی و گوسفندی نیمه پوسیده به همراه کاه و پش نخل پودر شده، به عنوان ماده اولیه پشته ها انتخاب گردید و به صورت گنبدی شکل به عرض 90 و ارتفاع 30 تا 40 سانتی متر و طول دلخواه، روی هم قرار گرفتند. آبیاری فراوان در این مرحله به منظور خروج شیرابه کود بسیار حائز اهمیت می باشد.

۴. آماده سازی ادوات آبیاری

سیستم های متفاوتی در آبیاری بستر ها مورد استفاده قرار می گیرد .دو نوع سیستم آبیاری رایج در ایران میست و تیپ است .
الف) سیستم تیپ: تیپ همان لوله های پلاستیکی است که در برخی از کشت ها مانند کاهو کاری برای قطره ای کردن مورد استفاده قرار می کیرد.استفاده از این روش آبیاری دارای مزایا و معایبی است . از جله مزایای این سیستم آن است که در مناطقی که فشار آب کم است و یا وسعت سایت تولیدی شما بسیار زیاد است و یا تولید کننده با محدودیت منابع آبی مواجح است می توان از این روش استفاده کرد. همچنین سهولت استفاده از این روش یکی دیگر از مزایای مهم این روش است. ولی در این روش موضع مرطوب سازی محدود است و رطوبت در محدوده ای به وسعت 10 تا 20 سانتی متر از محل قطره چکان پخش می شود. بنابر این برای آبیاری یک تل(پشته) به عرض 90 سانتی متر حداقل سه ردیف تیپ لازم است که این امر هزینه این سیستم را افزایش می دهد.
ب) سیستم میست (مه پاش): میست ها انواع گوناگون دارند.ایس سیستم بر پایه فشار و پاشش آب طراحی شده است . از جمله معایب آن نیازمندی به یک پمپ قوی می باشد. ولی زمان آبیاری شما را کاهش می دهد همچنین هر نازل آن مساحتی در حدود 2 متر مربع را پوشش می دهد.

همانطور که در تصاویر مشاهده می شود، سیستم تیپ، جهت آبیاری پشته ها مورد استفاده قرار گرفته است و پشته به صورت روزانه به منظور حفظ رطوبت آن آبیاری می گردد.

همانظور که بیان گردید، سیستم آبیاری پشته ای معایبی دارد که روند آبیاری پشته ها را مختل میکند، لذا مدیران پروژه تصمیم گرفتند که پس از حصول نهایی ورمی کمپوست، جهت بهره برداری دوم از پشته ها، از سیستم آبیاری میست یا همان مه پاش استفاده کنند.

۵ . تهیه کرم برای تزریق

با توجه به زمان ,تراکم کود و … به ازای هر متر مکعب زایعات دامی، 10 کیلوگرم بستر همراه با کرم لازم است تا ورمی کمپوست تولیدی در شرایط متوسط در مدت 3 ماه، آماده استفاده گردد. البته در انتخاب کرم ها میزان بلوغ, خالص بودن آنها و شرایط سازگاری آنها با محیط باید در نظر گرفته شود.
بستر گزینش شده دارای موادی مانند ازت، فسفر، پتاسیم و ریز مغذی ها مورد نیاز گیاهان است که موجب کاهش تلفات و افزایش سازگاری کرم ها خواهد یود. و علاوه بر این در بستر کرم ها مقادیر بسیاری از لارو (بچه کرم ) و کوکون ( تخم کرم ) می باشد.

۶. تزریق کرم ها

شیوه تزریق یکی از عوامل مهم در مسیر تولید است. از انواع شیوه هی تزریق می توان به شیوه شیاری, زیگزالی,کپه ای و … اشاره کرد. که هر یک بسته به شرایطی برای هر منطقه مناسب می باشند.

ما شیوه شیاری را با توجه به شرایط موجود انتخاب کردیم. در این روش با ایجاد شیار در طول خط الراس پشته به عمق ۱۵ سانتی متر و ریختن کرم ها به داخل آن و سپس برگرداندن کود روی کرم ها، تزریق کرم ها انجام گرفت.

7. تهیه ماده آلی برای تغذیه کرم

هر ماده آلی فاقد چربی ,اسید و مواد معطر می تواند غذای کرم باشد. ولی باید در نظر داشت که موادی همچون گوشت قرمز را نمیتوان غذای کرم ها دانست چرا که این مواد فساد پذیر هستند و باعث جلب نظر موجوداتی می شوند که برای سلامت کرم ها مضر است.

از هندوانه، گوجه و خیار و موارد کشابه به عنوان تغذیه کرم ها استفاده گردید.

8. نگهداری و مراقبت از پشته ها

مهم است که نکات قابل توجهی در طول این فرایند چند ماهه رعایت شوند تا شرایط کود حاصله، رضایت بخش باشد؛

الف. هوادهی
می توان با زیر رو کردن توده ، عمل هوادهی را انجام داد. تقریبا هر ۲ یا ۳ هفته یکبار ، مواد بالایی بستر می بایست به آرامی به هم زده شود.
دلایل این کار عبارتند از:
گازهای انبار شده، اجازه فرار می یابند.
از متراکم شدن بیش از اندازه بستر نیز جلوگیری می شود.

ب. دما
دمای مطلوب در فرآیند کمپوست سازی( ۴۰-۳۰) درجه سانتیگراد می باشد.

ج. رطوبت
محتویات توده باید مرطوب نگه داشته شوند، ولی نباید از رطوبت اشباع شوند، چرا که رطوبت بیش از حد باعث خفگی کرم ها می گردد.

9. سرند کردن و بسته بندی

جداسازی کرم ها از پشته پس از تولید ورمی کمپوست با استفاده از غربال کرم ها و سپس بسته بندی آنها جهت عرضه.

همانطور که در تصاویر مشاهده شد، تمامی مراحل فوق، به صورت دقیق و در شرایط مناسب، انجام گردید و ورمی کمپوست مرغوب حاصل شد.

ورمی کمپوست آماده شده نهایی، باید ویژگی های زیر را دارا باشد:

ورمی کمپوست آماده و رسیده دارای رنگ تیره می‌باشد و با داشتن رطوبتی قابل قبول بین دو انگشت حالت صابونی و لغزنده به خود می‌گیرد.

بی‌بو بودن در ورمی کمپوست مطلق نیست و ورمی کمپوست مرطوب بویی کمی خفیف تر و نزدیک به خاک دارد.

دانه بندی مشخص ورمی کمپوست نشانه دیگر از مطلوبیت ورمی کمپوست می‌باشد که البته لازم است ذکر شود که دانه بندی خوب با سرند مناسب و همچنین به موقع سرند کردن بستر از لحاظ رطوبتی رابطه‌ای مستقیم دارد.

در ورمی کمپوست آماده شما دانه‌های تیره که همان ورمی کمپوست یا مدفوع کرم است می‌بینید و باقی‌مانده از بستر اولیه نیمه تجزیه شده یعنی تخم گیاه یا آفت در آن مشاهده نمی‌شود و به واقع برد این کود بدلیل نداشتن تخم علف هرز و آفت می‌باشد.

آبگیری ورمی کمپوست یک خاصیت منحصر به فرد برای این کود می‌باشد بگونه‌ای که در انتهای زمان تولید شما پی می‌برید که بسترهای شما دارای رطوبت بالایی می‌باشد و زمان و تکرار آبیاری شما کاهش میابد و این موضوع نیز نشانه‌ای از وجود ورمی کمپوست می‌باشد.

ورمی کمپوست آماده شده، جهت مصرف در سایر پروژه های مجموعه نظیر باغ لیمو، گوجه، خیار و سایر محصولات استفاده می شوند. در پست های آینده سعی می شود تصاویر و اطلاعات تکمیلی ارائه گردد.

تهیه شده در روابط عمومی مجموعه کشت و صنعت امید